تزریق iv و im چیست؟ + نحوه تشخیص آمپول وریدی و عضلانی
تزریق iv و im دو روش عالی برای رساندن داروها و مواد مغذی به بدن شماست. شاید تا به حال نام تزریق iv و تزریق آمپول عضلانی im را شنیده باشید، ولی در مورد تفاوتها و چیستی هر کدام اطلاعاتی ندارید. به زبان ساده تزریق iv همان سرم تراپی است که در آن سرم با سوزن وارد رگ شما میشود و دارو را به صورت مستقیم و با سرعت به بدن شما میرسد؛ ولی تزریق عضلانی im به صورت تدریجی دارو را به بدن میرساند و رگهای خونی ریز و کوچک هستند که میتوانند پس از تزریق این دارو را جذب کنند.
تزریق iv و im چیست؟
تزریق iv و im دو روش تزریق متفاوت هستند که میتوانند برای رساندن دارو به بدن و جریان خون استفاده شوند. تزریق iv یک روش تزریق داخل وریدی است که در آن سوزن آمپول و یا سرم مستقیما وارد رگهای خونی شما شده و دارو را به آن میرسد. در نقطه مقابل آن تزریق im قرار میگیرد که در داخل عضلات انجام میشود و میتواند از طریق رگهای خونی کوچک موجود در عضلات دارو را به داخل جریان خون برساند. درک جزئیات هر یک از این روشهای تزریق برای انتخاب صحیح آنها مهم است که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
تزریق داخل وریدی (iv) چیست؟
تزریق داخل وریدی یا IV Injections (Intravenous) یک روش برای تزریق مایعات، ویتامینها و داروها به صورت مستقیم به داخل ورید است که با کمک یک کاتتر کوچک انجام میشود. این روش به مواد دارویی اجازه میدهد تا بلافاصله وارد جریان خون شود و سیستم گوارش را به صورت کامل دور بزند. در نتیجه بدن این مواد مغذی را سریعتر جذب کرده و میتواند اثرات سریع و قابل توجهی را ارائه کند. معمولا برای هیدراتاسیون، افزایش مصرف ویتامینها و داروهایی با جذب فوری نیاز به استفاده از روش تزریق داخل وریدی است.
مزایا و معایب تزریق iv
درک مزایا و معایب تزریق iv آن هم برای زمانی که نمیدانید این روش تزریقی را انتخاب کنید یا روش تزریقی im را مهم است که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
مزایا
- جذب سریع: مواد مغذی مستقیما وارد جریان خون شما میشوند تا بتوانید زودتر از مزایای آن بهرهمند شوید.
- ترکیبات سفارشی: میتوان سرم درمانی را با نیازهای منحصر به فرد شما، چه ویتامین C بیشتر و چه ویتامینهای B اضافی، شخصی سازی کرد و چند ترکیب را به صورت همزمان به بیمار ارائه نمود.
- سطوح بالای مواد مغذی: میتوانید دوزهای بالاتری از برخی مواد مغذی را نسبت به آنچه از غذا یا قرص دریافت میکنید، دریافت کنید.
- درمان آرامشبخش: سرم درمانی یا تزریق iv معمولا 45 تا ۶۰ دقیقه طول میکشد، که برای یک استراحت سریع کافی است.
معایب
- نیاز به وارد کردن سوزن: برخی افراد از ورود سوزن به رگهای خود احساس ناراحتی میکنند. اگر شما هم یکی از آنه ا هستید، این ممکن است بهترین گزینه برای شما نباشد.
- هزینه: تزریق iv میتواند نسبت به تزریق عضلانی هزینه بالاتری داشته باشد که این موضوع به دلیل روند طولانی آن برای تزریق است.
تزریق عضلانی (IM) چیست؟
تزریق عضلانی im مخفف تزریق عضلانی است و مزایای آن شامل ورود مستقیم مواد مغذی نه تنها به خون، بلکه به عضلات شما نیز میشود. مراجعین معمولاً زمانی که نیاز به تزریق عضلانی دارند که میخواهند به سرعت و به راحتی مواد مغذی را سریعتر از تزریق داخل وریدی (IV drip) دریافت کنند. دارو در این روش مستقیما با استفاده از یک سوزن ظریف به بافت عضلانی تزریق میشود. برخلاف تزریق IV، تزریق آمپول IM امکان جذب آهستهتر و کنترلشدهتر مواد مغذی یا داروها را فراهم میکند. از آنجایی که ماده از طریق فیبرهای عضلانی جذب میشود، به تدریج و با گذشت زمان در جریان خون آزاد خواهد شد. کاربردهای رایج این روش تزریق شامل برخی ویتامینها، هورموندرمانیها و داروهایی است که به نتایج طولانیمدت نیاز دارند.
مزایا
- مراجعه سریع: اکثر تزریقهای عضلانی فقط چند دقیقه طول میکشند که برای افرادی که زمان زیادی برای منتظر ماندن جهت تمام شدن سرم تراپی ندارند، ایده آل است.
- جذب پایدار و طولانی مدت: مواد مغذی به تدریج در سیستم بدن شما آزاد میشوند که میتواند اثرات طولانیتری داشته باشد.
- ترس و اضطراب کمتر: برخی افراد تزریق سریع را به نشستن با سوزن در رگهایشان ترجیح میدهند.
معایب
- درد خفیف: ممکن است در محل تزریق احساس ناراحتی یا درد جزئی داشته باشید.
- اثر درمانی آرامتر: برخلاف روش تزریق iv، نتایج آرامتر در بدن شما قابل مشاهدهاند.
- دوزهای مکرر: اگر به پشتیبانی مداوم نیاز دارید، میتوانید برای تزریقهای منظم عضلانی، مانند هفتگی یا ماهانه، مراجعه کنید.

نحوه تشخیص آمپول وریدی و عضلانی
تشخیص آمپول وریدی و عضلانی یکی از مهمترین موضوعاتی است که باید به آن توجه داشت. معمولا پرستاران و پزشکان به دلیل شناخت نسبی داروها به راحتی میتوانند تشخیص دهند که آمپول مورد نظر نیاز به تزریق عضلانی دارد و یا وریدی. به غیر از این موضوع، روشهای دیگری نیز برای تشخیص آمپول وریدی و عضلانی وجود دارند که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
برچسب دارو
یکی از مهمترین روشهای تشخیص تزریق iv و im بررسی برچسب داروست. عمدتا روی برچسب دارو نوشته شده که تزریق عضلانی نیاز است است یا تزریق وریدی. بنابراین، به غیر از اینکه این برچسب را برای بررسی تاریخ انقضا میخوانید، نوع تزریق را نیز روی آن تشخیص دهید.
رنگ و طرح جلد دارو
معمولا آمپولهای عضلانی رنگی هستند، ولی آمپولهای وریدی شفاف میباشند. برای تشخیص تزریق iv و im بررسی کنید که رنگ و طرح جلد دارو به چه رنگ و چه شکلی است.
حجم دارو
یکی دیگر از مواردی که میتواند برای تشخیص تزریق iv و im کمک کند، حجم داروست. آمپول عضلانی im معمولا دارای بسته بندی بزرگی است، ولی آمپولهایی که سر قلمی دارند معمولا آمپولهای وریدیاند که در بسته بندیهای کوچک استفاده میشوند و حجم آنها نیز پایین است.
بررسی نوع داروها برای تزریق iv و im
برای تشخیص آمپول وریدی و عضلانی مهم است که بدانید قرار است این دو روش تزریق برای چه داروهایی استفاده شوند. از آنجایی که هر دارو نیازمند یک روش تزریق مناسب و خاص خودش است، باید حتما مطابق با جدول زیر و متناسب با دستورالعمل پزشک و پرستار روش مناسب جهت تزریق را انتخاب کنید. معمولا داروهای آنتی بیوتیکی و هورمونی خاص به روش IM تزریق میشوند و داروهای شیمی درمانی، ویتامین و … به روش وریدی به خصوص در زمانی که نیاز به رساندن آنها با حجم بالا به خون است، تزریق میگردند.
| داروهای قابل تزریق با روش عضلانی im | داروهای قابل تزریق با روش وریدی iv |
| واکسنهای مختلف | داروهای شیمی درمانی برای بیماران سرطانی |
| داروهای هورمونی همچون مدروکسی پروژسترون و تستسترون | داروهای آهن برای درمان کم خونی ناشی از فقر آهن |
| داروهای مخصوص بیماریام اس | داروهای حاوی مواد مغذی برای درمان سوء هاضمه |
| داروهای آنتی بیوتیکی همچون پنی سیلین و استرپتومایسین | داروهای بعد از بیهوشی پس از عمل |
| داروی کورتیکواستروئید برای درمان واکنشهای حساسیت زا | محلولهای مایع و حاوی الکترولیت برای جبران کمبود آب |
مجموعه پرستاری ویزیت منزل و ارائه انواع خدمات تزریق iv و im
هر یک از روشهای تزریق iv و im نیاز به تخصص و تجربه دارند. اگر به هر دلیلی تزریق عضلانی و وریدی به درستی انجام نشوند، احتمال بروز عوارض یا مشکلات جدی وجود ندارد. از این جهت توصیه میشود که از مجموعه پرستاری با تجربه برای تزریقات در منزل کمک بگیرید. مجموعه پرستاری ویزیت منزل با سالها تجربه و تخصص و استخدام پرستاران مجرب و آموزش دیده آماده ارائه خدمات به شما با بهترین کیفیت و ضمانت رعایت بهداشت است.
